«Κύριε Ιησού Χριστέ Ελέησόν με..»: ο υψηλότερος τρόπος νοεράς προσευχής Γέροντας Εφραίμ, Προηγούμενος Ι.Μ. Φιλοθέου

Όταν θα τον εξασκήσουμε αυτόν στην αρχή θα βρούμε κάποια δυσκολία, αλλά μετά θα βρούμε πλάτος, φάρδος, ύψος, βάθος. Θα δημιουργηθή πρώτον μια χαρά μεμιγμένη με πόνο, μετά σιγά – σιγά χαρά, ειρήνη, γαλήνη. Αλλά και ο νους αφού γλυκανθή δεν θα μπορέσουμε να τον ξεκολλήσουμε από την προσευχή στην καρδιά και στην ευχή.

Θα δημιουργηθή τέτοια κατάστασις, που δεν θα θέλουμε να ξεκολλήσουμε. Θα καθήσουμε σε μια γωνιά, είτε όρθιοι, είτε καθισμένοι, θα σκύψουμε το κεφάλι και δεν θα θέλουμε να ξεκολλήσουμε από εκεί ώρες ολόκληρες. Μπορούμε να καθήσουμε μια, δυο, τρεις, τέσσερες, πέντε, έξη ώρες κόκκαλο, και να μή μας κάνη καρδιά να σηκωθούμε, ούτε ο νούς να πάη πουθενά άλλου. Τον βλέπουμε μόλις πάει πουθενά άλλου, αμέσως τραβάει κάτω το κεφάλι. Γίνεται δηλαδή μια αιχμαλωσία στο θέμα της προσευχής. Ο τρόπος αυτός της προσευχής είναι λίαν αποτελεσματικός. Πρώτον θα φέρη την αμετεώριστον προσευχήν, θα φέρη χαρά, ειρήνη· συνάμα θα φέρη δάκρυα χαράς, διαύγεια του νού. Ο νούς θα γίνη δεκτικός θεωριών, θα δημιουργηθή μετά η απόλυτος καρδιακή ησυχία. Δεν θα θέλη ο άνθρωπος να ακούη τίποτε απολύτως. Θα νομίζη ότι βρίσκεται σε μια Σαχάρα έρημο. Συνάμα θα γίνεται η ευχή και πιο σύντομα. Θέλω να την έχω σύντομα, θέλω αργά, όπως αναπαύεται η ψυχή, όπως της αρέσει εκείνη την ώρα.

Θα λέμε λοιπόν: «Κύριε – Ιησού – Χριστέ – ελέησόν με – Κύριε – Ιησού –…» και ο νούς θα παρακολουθή την ευχή όπως ένας μηχανικός παρακολουθεί το μηχάνημα που δουλεύει. Ύστερα αφού δεν θα μπορούμε να πάρουμε άλλη αναπνοή θα εκπνέουμε σιγά – σιγά «Κύριε – Ιησού – Χριστέ – ελέησόν με, Κύριε – Ιησού –…», ώστε να φθάσουμε στο τέρμα. Άντε πάλι μια αναπνοή σιγά – σιγά. Όχι βιαστικά· απαλά, ήρεμα, ήσυχα, χωρίς βία. «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με» και να δήτε ύστερα από λίγο στις δουλειές σας επάνω, μόλις παίρνετε αναπνοή θα λέτε: «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με», υστέρα στην εκπνοή πάλι την ευχή. Μόνη της η καρδιά τόσο θα αναπαυθή και ο νούς όπου και να βρίσκεται θα παίρνετε αναπνοή και ο νους θα λέγη την ευχή. Βέβαια μπορεί να μη λέτε τρεις ευχές, πάντως μία θα λέτε τουλάχιστον. Και ύστερα θα αποκτηθή ένας ρυθμός, ένας μηχανισμός ρυθμισμένος μαστορικά, και θα δήτε κατόπιν τα αποτελέσματα που θα έχη αυτή η προσευχή. Θα τραβάη όλο και πιο πολύ. Θα λέτε: πέρασε ένα τέταρτο, και θάχουν περάσει δύο ώρες. Τόσο δεν θα θέλη ο άνθρωπος να ξεκολλήση ο νούς του από την καρδιά και από το να ακούη την προσευχή. Τί τα θέλεις τα ψαλσίματα, τι θέλεις εκείνο; Γι’ αυτό οι Πατέρες στάς ερήμους δεν χρειάζονταν τέτοια πράγματα. Βέβαια αυτά επικυρώνονται από την εκκλησίαν. Αλλά οι άνθρωποι που βρήκαν αυτόν τον τρόπον της νοεράς προσευχής, που είναι λίαν υψηλότερος των τυπικών, άφησαν τους τύπους και πιάσαν την ουσίαν. Εμείς επειδή χάσαμε την ουσίαν, γιατί ίσως δεν έχουμε διδασκάλους να μας πουν, ή ότι δεν έχουμε την προαίρεσιν και την θέλησιν, πιάσαμε τα τυπικά. Έτσι οι σημερινοί μοναχοί κάνουν τον Εσπερινό τους, την ακολουθία τους, πέραν τούτου τίποτε. Κάνουν και την εργασίαν τους και λένε ότι κάνουν το καθήκον. Μα δεν έγινε το καθήκον.

Ο Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμων δημιούργησε μοναστήρι και είπε:

Ἡ Ἐμπειρική Δογματική: μιά καινούρια προοπτική στήν θεολογική προσέγγιση

Ἡ Ἐμπειρική Δογματική: μιά καινούρια

προοπτική στήν θεολογική προσέγγιση

Μητροπολίτου Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου Ἱεροθέου
Συνέντευξη στό ρουμανικό περιοδικό «Familia Orthodoxa» (Μάρτιος 2017)

1. Ἐρώτηση: Εἶναι γιά πρώτη φορά πού κυκλοφορεῖ μιά Δογματική τέτοιου εἴδους, μιά Ἐμπειρική Δογματική. Τί σημαίνει Ἐμπειρική Δογματική καί σέ τί συνίσταται ἡ πρωτοτυπία της σέ σύγκριση μέ τίς ἄλλες Δογματικές;

Ἀπάντηση: Νομίζω ὅτι ἡ διαπίστωσή σας εἶναι ἀληθινή. Μέχρι τώρα ἔχουν δημοσιευθῆ πολλές Δογματικές μέ τίτλο «Ἡ Δογματική τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας» ἤ μέ παρόμοιους τίτλους, καί πρώτη φορά δημοσιεύεται Δογματική μέ τίτλο «Ἐμπειρική Δογματική τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας» καί ὑπότιτλο «κατά τίς προφορικές παραδόσεις τοῦ π. Ἰωάννη Ρωμανίδη». Τόσο ὁ τίτλος ὅσο καί τό περιεχόμενο τοῦ βιβλίου διαφέρει ἀπό ἄλλες Δογματικές.

Ὁ τίτλος μᾶς προετοιμάζει νά διαβάσουμε μιά Δογματική πού συνδέεται μέ τήν ἐμπειρία τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων καί τῶν Πατέρων. Ἡ ἐμπειρία εἶναι ἡ βάση τῆς Ὀρθοδόξου Θεολογίας. Καί ὅταν κάνουμε λόγο γιά ἐμπειρία, ἐννοοῦμε τήν Ἀποκάλυψη τοῦ Θεοῦ στούς φίλους Του, στούς θεουμένους, ὄχι ἁπλῶς μιά συναισθηματική καί ἠθική ἤ θρησκευτική ἐμπειρία.

Αὐτόν τόν συνδυασμό μεταξύ τῶν Δογμάτων καί τῆς ἡσυχαστικῆς παραδόσεως ἐπιχειρεῖ αὐτό τό βιβλίο, γι' αὐτό νομίζω ὅτι εἶναι μοναδικό στό εἶδος του.

Τό περιεχόμενο τῆς «Ἐμπειρικῆς Δογματικῆς» εἶναι καί αὐτό πρωτότυπο, γιατί ἑνώνει τίς ἀποφάσεις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ὅπως κωδικοποιήθηκαν ἀπό τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Δαμασκηνό στό πρῶτο Δογματικό ἔργο μέ τίτλο «Ἔκδοσις ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως» μέ τήν ἐμπειρική καί ἡσυχαστική παράδοση τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου, τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ καί τῶν Φιλοκαλικῶν Πατέρων. Αὐτόν τόν συνδυασμό μεταξύ τῶν Δογμάτων καί τῆς ἡσυχαστικῆς παραδόσεως ἐπιχειρεῖ αὐτό τό βιβλίο, γι' αὐτό νομίζω ὅτι εἶναι μοναδικό στό εἶδος του.

Ἐπίσης, τό σημαντικό εἶναι ὅτι προέρχεται ἀπό τίς προφορικές παραδόσεις τοῦ π. Ἰωάννου Ρωμανίδη, Καθηγητή τῆς Δογματικῆς στήν Θεολογική Σχολή Θεσσαλονίκης, ὁ ὁποῖος γνώριζε ἄριστα τήν δυτική θεολογία, ἀφοῦ ἔζησε καί σπούδασε στά κυριώτερα θεολογικά κέντρα τῆς ἐποχῆς του, ἀλλά καί θέλχθηκε ἀπό τούς ἡσυχαστές Πατέρες.

Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου, Λόγος Έβδομος: Η ένδεια είναι ευεργεσία του Θεού

Αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου

Λόγος Έβδομος

Η ένδεια είναι ευεργεσία του Θεού

α.   Ότι δια την υπερβολικήν αγάπην όπου έχει ο Θεός εις τους ανθρώπους έβαλεν αυτούς εις πολλά, και διάφορα περιστατικά.

β'.  Και ότι η ένδεια είναι η ευεργεσία του Αγίου Θεού.

γ'.  Και ότι εκείνος οπού φεύγει την ένδειαν, αποβάλλει τον χριστιανισμόν, και δεν θέλει να είναι χριστιανός.

δ'.  Και ότι ανάγκη είναι να έχουν οι χριστιανοί θλίψεις και βάσανα.

Α’. Ο Θεός ο φιλάνθρωπος εσυγχώρησε να περικυκλώσουν τον άνθρωπον, άφ' ου εξέπεσεν από την χάριν του, φόβοι πολ­λοί, και διάφορα περιστατικά, και θλίψεις, και βάσανα. Και τον άφησε να ενοχλήται, και να ταράττεται από όλα τα μέρη, και να πολεμήται από τον ίδιον τον εαυτόν του. Η δε αιτία όπου το έκαμεν αυτό, είναι θαυμαστή, και γεμάτη από αγάπην, και αγαθότητα. Ότι καθώς ένας υπέρπλουτος άνθρωπος όπου να έχη υιόν αγαπητόν, και δια την πολλήν αγάπην όπου έχει εις αυτόν, δεν θέλει να ευρίσκη, ή να πέρνη άλλοθεν ο υιός του, μήτε φαγητά, μήτε πιοτά, μήτε φορέματα, μήτε υποδήματα, μήτε καμμίαν άλλην απόλαυσιν, και άνεσιν, αλλά θέλει να λαμβάνη όλα αυτά από τον πατέρα του μόνον, δια να ευρίσκεται πάντοτε κοντά του, και να ανα­παύεται εις τα γόνατά του.

Και αν ίσως καμμίαν φοράν συμβή να φύγη από τον πατέρα του ο υιός, και θελήση να πάρη από άλλον όλα του τα χρειαζόμενα, κάνει τρόπον ο πατήρ του, ή να μη τα ευρίσκη τελείως ο υιός του, ή αν τα ευρίσκη να τα λαμβάνη με κόπον, και πόνον, και θλίψιν. Μάλιστα παραγγέλλει ο πατήρ όλους όσοι είναι εις την εξουσίαν του, εάν ίδουν τον υιόν του όπου να περιπατή εδώ και εκεί μακριά από τον πατέρα του, να τον διώχνουν, και να τον λυπούν εις κάθε πράγμα, δια να γυρίση εξ ανάγκης, και μη θέλωντας εις τον πατέρα του, και να αναπαύετε εις αυτόν όπου τον ηγάπησε πολλά, μη ευρίσκωντας την ανάπαυσίν του εις άλλο μέρος.

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ: Ο ΦΩΤΙΣΜΕΝΟΣ ΑΣΚΗΤΗΣ ΤΩΝ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΧΡΟΝΩΝ ΛΑΜΠΡΟΥ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΥ Θεολόγου – Καθηγητού

       Στις 14 Ιουλίου η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτη. Πρόκειται για μια σπουδαία εκκλησιαστική προσωπικότητα του 18ου αιώνα, η οποία έβαλε τη δική της σφραγίδα στην Εκκλησία και το Γένος μας την κρίσιμη εκείνη περίοδο, όπου η Οθωμανική αυτοκρατορία βρισκόταν στο απόγειο της δύναμής της. Συνετέλεσε επίσης στην αποσόβηση του κινδύνου της αλλοιώσεως του ορθοδόξου φρονήματος, από την επέλαση πολυαρίθμων παπικών και προτεσταντικών «ιεραποστόλων», οι οποίοι ασκούσαν ασφυκτικό προσηλυτισμό εις βάρος των υποδούλων Ορθοδόξων Ελλήνων. Ο άγιος Νικόδημος, με τον πολύπλευρο αγώνα του βοήθησε τα μέγιστα για τη σωτηρία της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού.
     Γεννήθηκε στη Νάξο το 1749. Το κοσμικό του όνομα ήταν Νικόλαος Καλλιβρούτσης. Οι γονείς του Αντώνιος και Αθανασία φρόντισαν να του δώσουν χριστιανική ανατροφή και να τον μορφώσουν με το υστέρημά τους. Φοίτησε αρχικά στη Σχολή του Αγίου Γεωργίου στη Νάξο, έχοντας διδάσκαλο τον αδελφό του αγίου Κοσμά του Αιτωλού, Χρύσανθο. Στη συνέχεια πήγε στη Σμύρνη για ανώτερες σπουδές, στην περίφημη Ευαγγελική Σχολή. Ήταν τέτοια η επίδοσή του ώστε ο μητροπολίτης Ιερόθεος τον προόριζε για μελλοντικό διευθυντή της Σχολής. Σπούδασε Θεολογία, Φιλολογία, Φιλοσοφία, Οικονομία, Ιατρική, Αστρονομία, ακόμα και Στρατιωτικά. Έμαθε άπταιστα γαλλικά, ιταλικά και λατινικά, έχοντας ισχυρότατη μνήμη.

Ο αόρατος πόλεμος, Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου

Με ποιο τρόπο ξηµερώνοντας πρέπει να βγαίνει στη μάχη

το πρωί ο στρατιώτης του Χριστού για να πολεµά

Αφού ξυπνήσεις το πρωί και προσευχηθείς αρκετή ώρα λέγοντας, Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν µε, το πρώτο πράγµα που πρέπει να σκεφθείς είναι αυτό:

      

το να νοµίσης ότι βλέπεις τον εαυτό σου κλεισµένο µέσα σε ένα τόπο και στάδιο*, το οποίο δεν είναι άλλο, παρά η ίδια σου καρδιά και όλος ο εσωτερικός άνθρωπος· µε αυτόν το νόµο, ότι όποιος εκεί δεν πολεµήσει, θα μένει για πάντα πεθαµένος· και µέσα σε αυτό φαντάσου πως βλέπεις µπροστά σου εκείνο τον εχθρό και εκείνη την κακή σου επιθυµία, την οποία αποφάσισες να πολεµήσεις και είσαι έτοιµος να πληγωθείς και να πεθάνεις, αρκεί µόνο να την νικήσεις.

      

Και από µεν το δεξιό µέρος του σταδίου, πίστεψε πως βλέπεις τον νικηφόρο σου Αρχιστράτηγο, τον Κύριο µας Ιησού Χριστό µε την Παναγία του Μητέρα και µε πολλά τάγµατα Αγγέλων και Αγίων και µάλιστα τον Αρχάγγελο Μιχαήλ· και από την αριστερή πλευρά, ότι βλέπεις τον υπόγειο διάβολο µε τους δικούς του δαίµονες, για να ξεσηκώσουν το πάθος εκείνο και την κακή επιθυµία καταπάνω σου, και να σε παρακινήσουν να εγκαταλείψεις τον πόλεµο και να υποταχθείς σε αυτό· φαντάσου και πως ακούς µία φωνή, σαν από τον φύλακά σου Άγγελό, να σου λέει τα εξής:

    

- Εσύ σήµερα θα πολεµήσεις εναντίον αυτού του πάθους και των άλλων σου εχθρών· η καρδιά σου ας µη δειλιάσει πλήρως και αποφύγεις τον πόλεµον για τον φόβο ή άλλο περιορισµό µε κανένα τρόπο· διότι ο Κύριος µας και Αρχιστράτηγός µας Ιησούς στέκεται εδώ περιτριγυρισµένος µαζί µε όλους τους χιλιάρχους και εκατοντάρχους του, δηλαδή µε όλα του τα δοξασµένα τάγµατα, για να
πολεµήσει όλους τους εχθρούς σου και να µη τους αφήσει να σε καταπισέσουν ή να σε νικήσουν

«Ο Κύριος θα πολεµήσει για σας» (Εξοδ. 14,14).

 

     Οπότε, στάσου σταθερός, βίασε τον εαυτό σου, υπόµεινε τον πόνο που θα θέλεις να αισθανθείς κάποια φορά, φώναζε πολλές φορές από τα σπλάγχνα της καρδιάς σου· «µη µε παραδώσεις στη βουλιµία των εχθρών µου» (Ψαλµ. 26,18). Φώναζε τον Κύριό σου και την Παρθένο και όλους τους Αγίους και τις Αγίες· και θα νικήσεις οπωσδήποτε· γιατί λέει· «Σας γράφω νέοι µου για να σας βεβαιώσω ότι έχετε νικήσει τον πονηρό» (Ιωάν. α' 2,13).

     

Και αν εσύ είσαι αδύνατος και κακοµαθηµένος, ενώ οι εχθροί σου είναι δυνατοί και πολλοί, πολύ περισσότερες είναι οι βοήθειες εκείνου που σε έπλασε και σε λύτρωσε και ασύγκριτα δυνατώτερος είναι ο Θεός στον πόλεµον αυτόν, όπως γράφτηκε· «Ο Κύριός σου είναι κραταιός και δυνατός στον πόλεµο» (Ψαλµ. 23,8).

    

Και περισσότερο πόθο έχει Αυτός για να σε σώσει, παρά αυτόν που έχει ο εχθρός για να σε καταστρέψει. Γι' αυτό πολέµα και µη βαρεθείς ποτέ σου τον κόπο. Γιατί από τον κόπο και από την βία και την δοκιµασία, που αισθάνεσαι για την συνήθεια που έδειξες στο κακό, γεννάται η νίκη και ο µεγάλος θησαυρός, µε τον οποίο αγοράζεται η βασιλεία των ουρανών και ενώνεται η ψυχή για πάντα µε το Θεό.

     

Λοιπόν άρχισε στο όνοµα του Θεού να πολεµάς µε τα οχήµατα της απιστίας στον εαυτό σου και της ελπίδας και του θάρρους στο Θεό σου, µε την προσευχή και µε την εκγύµνασι· µάλιστα δε µε το όχηµα της καρδιακής και νοερής προσευχής, το οποίο είναι το· Κύριε, Ιησού Χριστέ, όνοµα τόσο φοβερό, που σαν µαχαίρι µε δύο στόµατα στρέφεται µέσα στη καρδιά, µασάει και κατακόβει τους δαίµονες και τα πάθη· γι' αυτό σχετικά είπε ο Ιωάννης της Κλίµακας. «Ιησού ονόµατι, µάστιζε πολεµίους»· για το οποίο µιλάµε ξεχωριστά στο µε΄ κεφάλαιο.

     

Με αυτά, λέω, πολεµάει εκείνο τον εχθρό και εκείνο το πάθος και την κακή επιθυµία, που σε πολεµάει την οποία είσαι αποφασισµένος να νικήσεις µε την σειρά, που σου είπα στο ιγ΄ κεφάλαιο· δηλαδή πότε µε την αντίσταση, να τον πληγώνεις µέχρι θανάτου, πότε µε το µίσος, πότε µε τις πράξεις της αντίθετης αρετής· και έτσι, να κάνης πράγµατα που αρέσουν στο Θεό σου, ο οποίος, µε όλη την θριαµβεύουσα στον ουρανό Εκκλησία στέκεται αόρατα και βλέπει τον πόλεµό σου· για τον οποίο πόλεµο, δεν πρέπει να λυπάσαι σκεπτόµενος, ότι αφενός µεν είναι η υποχρέωσις που έχουµε όλοι µας να δουλεύουµε και να αρέσουµε στο Θεό και αφετέρου η ανάγκη που έχουµε να πολεµάµε, καθώς σου είπα από πριν. Γιατί, αν εγκαταλείψουµε αυτόν τον πόλεµο, οπωσδήποτε θα θανατωθούµε.

     

Έπειτα, και αν φύγεις προς στιγµή από τον κατά Θεόν αυτό πόλεµο σαν αποστάτης και παραδοθείς στο κόσµο και σε όλες τις καλοπεράσεις και αναπαύσεις της σάρκας, ύστερα όµως και µε την πίεσή σου πάλι πρέπει να πολεµήσεις και µε τόσες αντιθέσεις, που πολλές φορές να ιδρώνει το πρόσωπό σου και να καταπληγώνεται η καρδιά σου µε θανατηφόρες λυποθυµίες.

     Πότε;

    

Την ώρα των γηρατειών σου και του θανάτου σου.

     Όταν οι δαίµονες και όλα τα πάθη σου, πιθανόν να σε έχουν περικυκλώσει. Και τόσο να σε συντρίψουν, που εσύ µη µπορώντας, ποιό πρώτα να πολεµήσεις, θα παραδοθείς σε αιώνιο θάνατο.

Γι' αυτό, µη γίνεις τόσο ανόητος, αγαπητέ, που να θέλεις να πολεµάς τότε σε µία ώρα ασύµφορη αλλά σαν φρόνιµος, υπόµεινε τώρα την κούραση του πολέµου, για να νικήσεις, να στεφανωθείς και να ενωθείς µε τον Θεό και εδώ και εκεί στη βασιλεία του την ουράνια.

«Θυµήσου τον δηµουργό σου τις µέρες της νεότητός σου, πριν έλθουν οι µέρες οι κακές και φθάσουν τα χρόνια εκείνα που δεν θα έχεις δύναµη»

(Εκκλ. 12,1).

 

* Στάδιο λέγεται ο τόπος εκείνος µέσα στον οποίο γίνονται οι αθλητικοί αγώνες και ο πόλεµος.

Τι συγκλονιστική αποκάλυψη έχει κάνει ο Μέγας Φώτιος;

Τι συγκλονιστική αποκάλυψη έχει κάνει ο Μέγας Φώτιος;

Διαβάστε πώς ο Μέγας Φώτιος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως και από τους μεγαλύτερους συγγραφείς της βυζαντινής ή εκκλησιαστικής περιόδου, διέσωσε το όνομα της μοναδικής Ελληνίδας γυναίκας, που πήγε να πολεμήσει στην Τροία για την Ελλάδα, αλλά, δυστυχώς, καταδικάστηκε δια λιθοβολισμού εις θάνατον!

ΕΙΝΑΙ γνωστό ότι ο Φώτιος ήταν πατριάρχης της Κωνσταντινούπολης (820 -891 μ.Χ.) κατά τα έτη 858 - 867 μ.Χ. και 877 - 886 μ.Χ. Θεωρίται ένας από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς και μία από τις μεγαλύτερες μορφές των γραμμάτων και της εκκλησίας κατά τη βυζαντινή περίοδο.

Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια κι έκανε πολυετείς συστηματικές σπουδές. Το 858 μ.Χ., όταν καθαιρέθηκε ο πατριάρχης Ιγνάτιος, ο Φώτιος χειροτονήθηκε πατριάρχης μέσα σε πέντε μέρες, αφού διέτρεξε όλα τα στάδια της ιεροσύνης μέσα στο διάστημα αυτό.Η δράση του, κατά την περίοδο που ήταν πατριάρχης, συνδέεται με το Σχίσμα των Εκκλησιών. 

Υπήρξε συγχρόνως θεολόγος, ιστορικός, νομικός, φιλόλογος, μουσικός, ποιητής, αρχαιολόγος, μαθηματικός, γιατρός, πολιτικός και ρήτορας και αφιέρωσε όλες τις δυνάμεις του στη διδασκαλία των μαθητών. Έγραψε πολλά και σπουδαία συγγράμματα, όπως είναι η "Μυριόβιβλος", τα "Αμφιλόχια", που αναφέρονται κυρίως στην ερμηνεία των Αγίων Γραφών, ο "Νομοκανών", που είναι συλλογή των αποστολικών και συνοδικών κανόνων κ.ά.

Η διπλή πατριαρχεία του Φώτιου, έγινε το κέντρο της πνευματικής και φιλολογικής κίνησης κατά το δεύτερο ήμισυ του 9ου αιώνα στο Βυζάντιο.

Ποια ήταν η Επιπόλη;

Η Επιπόλη ήτο θυγατέρα του Τραχίωνος από την Κάρυστο, η οποία ενδεδυμένη με ανδρικά φορέματα, εξεστράτευσε μετά των λοιπών Ελλήνων Αχαιών εις την Τροίαν. Μόλις, όμως, έγινε αντιληπτή από τον Παλαμήδη, κατεδικάσθη εις θάνατον δια λιθοβολισμού!

Και μόνον το γεγονός ότι υπήρξε η μοναδική αρχαία Ελληνίδα, που έλαβε μέρος στον Τρωϊκό Πόλεμο, θα πρέπει να ήτο μία πολύ ισχυρή προσωπικότητα και είναι ν’ απορή κανείς πώς αυτή η πανάξια πρόγονός μας δεν τιμάται από την Ελληνική Πολιτεία ως πρότυπον γυναικός, που θυσίασε την ζωή της, δια του τραγικού αυτού τρόπου, προκειμένου να σωθή η πατρίδα της!.. (Φώτιος, Βιβλιοθήκη, Κώδιξ 190).

Τι γράφει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης

06/02 - Φωτίου Κωνσταντινουπόλεως.

* Mνήμη του εν Aγίοις Πατρός ημών Φωτίου, Aρχιεπισκόπου Kωνσταντινουπόλεως, ου η Σύναξις τελείται εν τω Προφητείω (ήτοι εν τω Nαώ) του τιμίου Προδρόμου και Bαπτιστού Iωάννου, τω όντι εν τοις Hρεμίας1.
* Θνήσκων Φώτιος, ου ταράττομαι λέγει,
Προς την τελευτήν, ων προητοιμασμένος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

1. Σημειούμεν εδώ, ότι ο ιερός ούτος Φώτιος ήτον κατά τους χρόνους Θεοφίλου του βασιλέως εν έτει 829, του οποίου έγινε πρωτοσπαθάριος και πρωτοασηκρήτις, και έφερεν τα πρωτεία της Συγκλήτου και βασιλικής βουλής, κατά τον Διάκονον Iωάννην τον συγγράψαντα τον Bίον του Aγίου Iωσήφ του υμνογράφου. Tόσην δε δύναμιν είχεν εις την γραμματικήν, ποιητικήν, ρητορικήν τε και φιλοσοφίαν• προς τούτοις δε και ιατρικήν, και πάσαν άλλην επιστήμην εξωτερικήν, εις τρόπον οπού, όχι μόνον άλλος τοιούτος δεν ευρίσκετο εν εκείνω τω καιρώ, αλλά και με τους παλαιούς εσυναριθμείτο. Kαθώς Nικήτας ο Παμφλαγονίας μαρτυρεί περί αυτού εν τω Bίω του Aγίου Iγνατίου, και μόλον οπού ήτον εχθρός του. Ψηφισθείς λοιπόν ούτος από όλον τον κλήρον (πλήν πέντε μόνον) έγινε Mοναχός υπό Γρηγορίου Eπισκόπου Συρακούσης τη πρώτη ημέρα, τη δευτέρα έγινεν Aναγνώστης, τη τρίτη Yποδιάκονος, τη τετάρτη Διάκονος, τη πέμπτη Πρεσβύτερος και τη έκτη, ήτις ήτον η κε΄ του Δεκεμβρίου καθ’ ην εορτάζομεν τα Γενέθλια του Kυρίου, έγινεν Eπίσκοπος, εν έτει 858. Kαι ούτως εκβληθέντος του Aγίου Iγνατίου, έγινεν ούτος Πατριάρχης Kωνσταντινουπόλεως αν και ακουσίως. Ψεύδεται άρα ο Nεοκαισαρείας Στυλιανός, γράφων προς Στέφανον, ότι κατά την αυτήν ημέραν έγινε και Πρεσβύτερος και Eπίσκοπος. Oμοίως και ο Σμύρνης Mητροφάνης, και ο Παμφλαγονίας Nικήτας, και ο Θεόγνωστος, οι πολλά κατά του αγιωτάτου Φωτίου τούτου γράψαντες. Oμοίως και ο Bαρώνιος ο λέγων, ότι ο Φώτιος ήτον ευνούχος, συνάγων τούτο απατηλώς από μίαν επιστολήν Iωάννου Σακελλαρίου. Oυ γαρ ο Iωάννης ούτος έγραψεν προς τον Φώτιον, αλλ’ ο Φώτιος προς τον Iωάννην, όρα σελ. 274, του β΄ τόμου του Mελετίου, και εις τα προλεγόμενα της εν τη Aγία Σοφία συστάσης Συνόδου επί του αγιωτάτου Φωτίου, εν τω ημετέρω Πηδαλίω. 

(Από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ Ο ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ ΜΑΣ ΝΟΥΘΕΤΕΙ

 Κυριακή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά σήμερα και η Εκκλησία συνεχίζει να δίνει στους Ορθοδόξους Ομολογιακά μηνύματα. Τα μηνύματα αυτά πρέπει όλοι μας να τα προσέχουμε και να τα έχουμε ως οδηγό στη ζωή μας. Ένα από αυτά είναι και το ακόλουθο:
 

 <<Στόμα που μένει κλειστό μπροστά  στην αδικία, είναι ανάξιο να σταθεί ανοιχτό μπροστά στη Θεία Κοινωνία>>. 

Αγ. Νικοδήμου του Αγιορείτου
 

 Τα λόγια αυτά είναι η καλύτερη απάντηση που μπορούμε να δώσουμε στους ακολουθούντες την <<σύνοδο>> του <<αρχιεπ/που>> κ. Στεφάνου ώστε να τους απαντήσουμε για ακόμη μία φορά γιατί συνεχώς σχολιάζουμε όλα τα έως σήμερα πεπραγμένα της <<συνόδου>> τους. Διότι απολύτως όλα είναι μία συνεχής και παρατεταμένη ΑΔΙΚΙΑ, εις την οποία αν σιγήσουμε θα είμαστε αναπολόγητοι ενώπιον του Θεού. Ας αποφασίσει λοιπόν η <<σύνοδος>> του <<αρχιεπ/που>> κ. Στεφάνου να επιστρέψει εις την Εκκλησία, να σταματήσει να κάνει από το πρωΐ μέχρι το βράδυ αδικίες, και τότε κι εμείς θα επαινέσουμε τα καλά της έργα, όπως πρόσφατα επαινέσαμε και την ενέργεια του π. Θεοδώρου Ζήση. Εμείς όμως δεν φταίμε σε τίποτα να βλέπουμε τις αδικίες και να μη τις σχολιάζουμε, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να λάβουμε μέσα μας το Χριστό. <<Μεγάλη η χάρη>> της εν λόγω <<συνόδου>>, αλλά τέτοιο κακό δεν θα επιτρέψουμε να μας το προξενήσει. Όσο αναπνέουμε θα σχολιάζουμε κάθε αντορθόδοξη πράξη απ' όπου κι αν αυτή προέρχεται, είτε από το Νέο Ημερολόγιο, είτε από τους Φλωριναίους, είτε από τους Πέντε, είτε ακόμη και από τον χώρο της <<συνόδου>> του <<αρχιεπ/που>> κ. Στεφάνου. Διότι αγώνα υπέρ της Ορθοδοξίας πράττουμε και όχι προσωπικό πόλεμο. Τα προσωπικά εις τον χώρο της Εκκλησίας δεν έχουν καμία θέση!!!