αγίου Αμφιλοχίουεπισκόπου Ικονίου

Σήμερα, 23 Νοεμβρίου, η Εκκλησία μας εορτάζει και τιμά την ιερή μνήμη του αγίου Αμφιλοχίου επισκόπου Ικονίου. Πρόκειται για έναν από τους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας, συμπατριώτη και σύγχρονο των αγίων Βασιλείου του Μεγάλου και Γρηγορίου του Θεολόγου.

Γεννήθηκε στην Καισάρεια. Οι γονείς του ονομάζονταν Αμφιλόχιος και Λιβύη. Ήταν αδελφός της Θεοδοσίας, μητέρας της περίφημης διακόνισσας αγίας Ολυμπιάδας, και εξάδελφος του αγίου Γρηγορίου του Ναζιανζηνού.

Υπήρξε κι αυτός, όπως ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, μαθητής του Λιβανίου, και διακρίθηκε πρώτα ως ρήτορας και δικηγόρος στην Κωνσταντινούπολη. Τον αγαπούσαν και τον τιμούσαν όλοι για την αρετή του και για τη μεγάλη του μόρφωση. Κατείχε περισσότερο από κάθε άλλον τη γνώση των θείων Γραφών.

Αν και επιτυχημένος στο βίο του, περιφρόνησε νέος τα εγκόσμια, ντύθηκε το μοναχικό ένδυμα και αποσύρθηκε στην έρημο Οζίζαλα της Καππαδοκίας, όπου έζησε ασκητικά πολλά χρόνια με νηστεία και προσευχές.

Διακεκριμένος για τη μεγάλη του μόρφωση και ευσέβεια, χειροτονήθηκε επίσκοπος Ικονίου. Δεν είχε κύρος μόνο στη δική του Εκκλησία, αλλά παρενέβαινε και σε Εκκλησίες κοντινές, όπου διασφάλιζε την ειρήνη και ορθοτομούσε το λόγο της αληθείας.

Ο άγιος Αμφιλόχιος έλαβε μέρος στη δεύτερη Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στην Κωνσταντινούπολη το 381. Εκεί τον θαύμασαν όλοι, κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο διατύπωνε τα επιχειρήματά του εναντίον του Μακεδονίου. Όταν έληξε η Σύνοδος, ο αυτοκράτορας Θεοδόσιος θέλησε να τον κρατήσει κοντά του, αλλά ο άγιος Αμφιλόχιος δεν δέχθηκε και είπε στον αυτοκράτορα: «Ο βοσκός, βασιλιά μου, πρέπει να είναι κοντά στα πρόβατά του». Τον παρακάλεσε μόνο να του κτίσει δύο ναούς στο Ικόνιο. Πράγματι ο Θεοδόσιος έκτισε τους ναούς, τους οποίους εγκαινίασε ο Μέγας Βασίλειος.

Ο άγιος Αμφιλόχιος συνέταξε αρκετούς λόγους για την Ορθοδοξία μας, έζησε μια αγία ζωή και πέθανε ειρηνικά το 394 μ.Χ.

Η λαμπρή ηθική φυσιογνωμία του αποκαλύπτεται, μεταξύ άλλων, και σε μία επιστολή του Βασιλείου του Μεγάλου, που του γράφει: «Θαύμασα και τη φιλομάθειά σου και την ταπεινοφροσύνη σου, ότι καταδέχεσαι και να μάθεις εσύ ο δάσκαλος και να μαθαίνεις από μένα, που δεν έχω τίποτα να σε διδάξω για να μάθεις».

Ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ,

Ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ, η μνήμη του οποίου τιμάται σήμερα 2 Δεκεμβρίου, ευσεβής και φωτισμένος μοναχός, έζησε μια αυστηρή ασκητική ζωή και προσέλκυσε γύρω του πλήθος χριστιανών, που τον αγαπούσαν και πίστευαν ακράδαντα στη θαυματουργική δύναμη των αγίων του προσευχών.
Για δεκαπέντε ολόκληρα χρόνια εγκατέλειψε, με την ευλογία του ηγουμένου, τη Μονή του Σαρώφ και αποσύρθηκε μέσα στο πυκνό δάσος. Έζησε εκεί σε τέλεια απομόνωση, με αυστηρή νηστεία, αδιάλειπτη προσευχή, μελέτη του Θείου Λόγου και σωματικούς κόπους. Για χίλιες ημέρες και χίλιες νύχτες μιμήθηκε τους παλιούς στυλίτες της Εκκλησίας και ανεβασμένος σε μία πέτρα προσευχόταν με τα χέρια υψωμένα στον ουρανό: «Ὁ Θεὸς ἰλάσθητι μοὶ τῷ ἁμαρτωλῷ».

Φωτισμένος άνωθεν, λίγο καιρό πριν κοιμηθεί εν ειρήνη, ο άγιος ένιωσε ότι θα του φανερωνόταν η Παναγία τη νύχτα της γιορτής της του Ευαγγελισμού. Εκείνη τη νύχτα άρχισε να προσεύχεται μαζί με μια ευσεβέστατη μοναχή ονόματι Ευπραξία. Ας παρακολουθήσουμε το θαυμαστό γεγονός, όπως το περιγράφει ο Φώτης Κόντογλου (Ασάλευτο Θεμέλιο, Ακρίτας 1996):
Άξαφνα, εκεί που προσευχότανε, άκουσε η Ευπραξία μια βουή και ψαλμωδίες που ερχόντανε από ψηλά. Ύστερα είδε ένα θαμπωτικό φως κ᾿ ένοιωσε στον αγέρα μία γλυκειά ευωδία. Ανατρίχιασε σαν είδε τον Άγιο ν᾿ απλώνη τα χέρια του και να φωνάζη «Θεομήτωρ Πανάχραντε!». Η μοναχή είδε δυό Αγγέλους που προπορευόντανε από την Παναγία, κι᾿ από πίσω της ακολουθούσανε ο άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος, ο απόστολος Ιωάννης και δώδεκα παρθενομάρτυρες. Το κελλί άστραφτε από ένα φως ουράνιο, κι᾿ οι τοίχοι είχανε χαθή. Το φως έγινε τόσο δυνατό που ξεπερνούσε τη λάμψη του ήλιου. Η Ευπραξία τυφλώθηκε από τη φωτοχυσία, κ᾿ έπεσε χάμω σαν κεραυνόπληκτη. Της φάνηκε σαν νάκουγε από μακριά την Παναγία να μιλά με τον Άγιο, χωρίς να καταλαβαίνη τι λέγανε. Μοναχά ξεχώρισε τα τελευταία λόγια που είπε η Παναγία στον άγιο Σεραφείμ: «Σύντομα, τέκνον μου, θα είσαι μαζί μας». Ύστερα η Θεοτόκος σήκωσε απάνω την Ευπραξία και της έδειξε τις άγιες μάρτυρες που ήτανε μαζί της και που μαρτυρήσανε για την αγάπη του Υιού της, λέγοντάς της: «Μαρτύριο δεν είναι μοναχά η θυσία του σώματος, αλλά κι᾿ ο πόνος που υποφέρει η ψυχή για την αγάπη του Κυρίου». Τέσσαρες ώρες βάσταξε αυτή η όραση. Ο Άγιος είπε στην Ευπραξία πως ήτανε η δωδέκατη φορά που είδε την Παναγία.
Εκείνον τον καιρό ο άγιος Σεραφείμ ήτανε εβδομήντα τριών χρονών. Συχνά έλεγε μοναχός του: «Το σώμα μου είναι πιά νεκρό, μα η ψυχή μου είναι σαν να γεννήθηκα τώρα». Προαισθανότανε το τέλος της ζωής του σε τούτον τον κόσμο. Προσκάλεσε τον πνευματικό του μοναστηριού του Ντιβεέβο πάτερ Βασίλειο, και του παράδωσε τα επιμάνικά του και την κυβέρνηση του μοναστηριού…