Θέλεις νά σώσεις τήν ψυχή σου;

Το αποφασιστικό ξεκίνημα

Θέλεις να σώσεις την ψυχή σου και να κερδίσεις την αιώνια ζωή; Αποφάσισε από τώρα ν’ αλλάξεις πορεία. Υπερνίκησε την τεμπελιά σου, κάνε το σημείο του σταυρού και πες με θέρμη και πίστη: Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αμήν.

Δεν κατακτά κανείς την πίστη μόνο με ευσεβείς στοχασμούς, αλλά κυρίως με αγωνιστική προσπάθεια. Δε μας μαθαίνουν οι λέξεις και οι θεωρίες τι είναι ο Θεός, αλλά ή εμπειρία της πνευματικής ζωής. Πρέπει ν’ ανοίξουμε το παράθυρο για να μπει μέσα ο δροσερός αέρας. Πρέπει να βγούμε έξω για να μας λούσει στο φως του ο ήλιος. Ποτέ δεν μπορούμε να φτάσουμε σε ένα σκοπό, αν καθόμαστε στην ησυχία μας και περιμένουμε, λένε οι άγιοι Πατέρες. Ας γίνει παράδειγμα μας ο άσωτος υιός. «Και αναστάς ήλθε προς τον πατέρα αυτού». (Λουκά ιε’ 20)…

Μπορεί να είσαι χωμένος στα γήινα πράγματα και αλυσοδεμένος μ’ αυτά. Ποτέ δεν είναι αργά. Δε γράφτηκε χωρίς λόγο στην Αγία Γραφή, ότι ο Αβραάμ ήταν εβδομήντα πέντε χρονών όταν αναχώρησε από την πατρίδα του και ότι ο εργάτης πού έρχεται την ενδέκατη ώρα, παίρνει το ίδιο μεροκάματο μ’ αυτόν πού έρχεται την πρώτη.

Ούτε πάλι είναι σωστό να νομίζεις πώς είναι πολύ νωρίς. Μια πυρκαγιά σ’ ένα δάσος δε σβήνεται στο πι και φι. Θα ήθελες αλήθεια να δεις την ψυχή σου να κατα­στρέφεται και να γίνεται παρανάλωμα της φωτιάς του κακού; Κινήσου λοιπόν με δραστηριότητα.

Από τότε πού βαφτίστηκες, ανέλαβες την υποχρέω­ση να πολεμάς εναντίον των αόρατων εχθρών της ψυχής σου. Τον αγώνα αυτόν ανάλαβε τον έστω και τώρα. Αρκετά δίστασες. Βυθισμένος στην αδιαφορία και στην τεμπελιά, άφησες πολύ καιρό πολύτιμο να πάει χαμένος. Για αυτό πρέπει να ξέρεις τούτο- την καθαρότητα πού πήρες με το βάφτισμα την άφησες να ποδοπατηθεί και να λερωθεί με τον πιο οικτρό τρόπο.

Σήκω λοιπόν επάνω! Κάνε το όμως γρήγορα, χωρίς αργοπορία. Μην αναβάλλεις την απόφαση σου «για το απόγευμα» ή «για αύριο» ή «για τότε που, όπως λες, θα είμαι έτοιμος αφού τελειώσω προηγουμένως τη δουλειά πού έχω». Το διάστημα που θα μεσολαβήσει μπορεί να’ ναι ολέθριο.

Όχι! Αυτή την ώρα, αυτή τη στιγμή πού πήρες την απόφαση, οφείλεις να δείξεις έμπρακτα ότι απαρνήθη­κες το παλιό εγώ σου και ότι άρχισες τώρα μια καινούρ­για ζωή, με καινούργιους σκοπούς και νέα μορφή. Σήκω, λοιπόν, χωρίς φόβο και πες: Κύριε, βοήθησε με να αρχίσω τώρα. Βοήθησε με! Γιατί αυτό πού χρειάζεται πριν απ’ όλα είναι ή βοήθεια του Θεού.

Προχώρησε στην καινούργια σου απόφαση και μη κοιτάς ξανά πίσω. Το πάθημα της γυναίκας του Λώτ πού έγινε στήλη άλατος αποτελεί για μας ένα σπουδαίο μάθημα (Γεν. ιθ’ 26). Έχεις «απεκδυθεί τον παλαιόν άνθρωπον». Άφησε καθετί το δικό του. Όπως ό Αβρα­άμ, άκουσες τη φωνή του Κυρίου: «Έξελθε εκ της γης σου και εκ της συγγενείας σου και εκ του οίκου του πατρός σου και δεύρο εις την γήν, ην αν σοι δείξω» (Γεν. ιβ’ 1). Προς αύτη τη χώρα πρέπει από δώ και πέρα να κατευθύνεις όλη σου την προσοχή και κάθε ενέργεια σου.

Πρώτο βήμα, ή διαπίστωση και παραδοχή της ανθρώπινης ανεπάρκειας

Οι Άγιοι πατέρες είναι σύμφωνοι σε αυτό το σημείο: Αυτό πού πρώτα πρώτα πρέπει να έχεις πάντα στο νου σου είναι να μην εμπιστεύεσαι ποτέ και με κανένα τρόπο στον εαυτό σου. Ο αγώνας πού αναλαμβάνεις τώρα είναι εξαιρετικά δύσκολος. Οι δυνάμεις σου είναι ανθρώ­πινες και γι’ αυτό πάρα πολύ ανεπαρκείς για να τα βγάλουν πέρα σ’ ένα τέτοιο αγώνα. Αν στηρίζεσαι μονάχα σ’ αυτές, γρήγορα θα πέσεις κάτω στη γη και δε θα έχεις όρεξη να συνεχίσεις την πάλη. Μονάχα ο Θεός μπορεί να σου δώσει την επιθυμητή νίκη.

Το να μην εμπιστευόμαστε τις δικές μας δυνάμεις, αποτελεί για πολλούς μια μεγάλη δυσκολία και ένα σοβαρό εμπόδιο απ’ την ίδια την αρχή της πνευματικής ζωής. Αυτό όμως πρέπει να το υπερνικήσουμε, γιατί διαφορετικά δεν υπάρχει καμιά προοπτική να προχωρή­σουμε παραπέρα. Γιατί πώς είναι δυνατό να δεχτεί ένας άνθρωπος συμβουλές ή βοήθεια όταν νομίζει πους τα ξέρει όλα, πώς είναι σε θέση να τα κατορθώνει μόνος του όλα και δε χρειάζεται γι’ αυτό καμιά υπόδειξη εκ μέρους των άλλων; Από έναν τέτοιο τοίχο αυτάρκειας δεν είναι δυνατό να περάσουν φωτεινές ακτίνες. «Ουαί οι συνετοί εν εαυτοίς και ενώπιον αυτών επιστήμονες!» φωνάζει ο προφήτης Ησαΐας (ε’ 21), και ο απόστολος Παύλος προτρέπει· «μη γίνεσθε φρόνιμοι παρ` εαυτοίς» (Ρωμ. ιβ’ 16). Ή βασιλεία των ουρανών αποκαλύπτεται στους απλούς και ταπεινούς. Σε κείνους όμως πού θεωρούν τον εαυτό τους σοφό και έξυπνο «αποκρύπτεται» (Ματθ. ια’ 25).

Έχουμε λοιπόν χρέος να φροντίσουμε με επιμέλεια να απαλλαγούμε από την υπερβολική εμπιστοσύνη πού έχουμε στον εαυτό μας. Είναι βέβαια τόσο βαθιά ριζωμέ­νη μέσα μας ώστε δεν παρατηρούμε πώς έχει κυριεύσει την καρδιά μας· Και όμως η αναζήτηση της ικανοποίη­σης του εαυτού μας και η φιλαυτία μας είναι η αίτια των δυσκολιών πού συναντούμε, της ανελευθερίας μας κάτω από την πίεση των παθών, και της ανησυχίας μας.

Παρατήρησε λοιπόν προσεκτικά τον εαυτό σου και θα δεις πόσο είσαι δεμένος στα πάθη και τις επιθυμίες σου. Η ελευθερία σου είναι αλυσοδεμένη και έτσι περπα­τάς σαν αιχμάλωτος από το πρωί ως το βράδυ. «Τώρα θα πιω». «Τώρα θα σηκωθώ». «Τώρα θα διαβάσω την εφημερίδα· Έτσι από στιγμή σε στιγμή σε τυλίγουν ολοένα πιο πολύ τα δεσμά της απασχόλησης με τον εαυτό σου. Δεν είναι ανεξήγητο λοιπόν γιατί είσαι ανικα­νοποίητος και γιατί παρουσιάζεσαι ανυπόμονος ή θυμώ­νεις με το παραμικρό μόλις παρουσιαστεί κάποιο εμπό­διο στην πορεία σου.

Παρατήρησε στα βάθη της ύπαρξης σου. Το ίδιο θέαμα θα δεις. Παρατηρείς πιο εύκολα την καχεξία σου, όταν οι άλλοι διαφωνούν μαζί σου. Έτσι αποδεικνύεται, ότι ζούμε σε κατάσταση σκλαβιάς. Κι όμως, ή Γραφή βεβαιώνει- «ου το Πνεύμα Κυρίου, εκεί ελευθερία» (Β’ Κορ. γ’ 17).

Πώς μπορεί λοιπόν να προέλθει κάτι καλό από ένα τέτοιο εγώ πού περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό του; Δε μας έδωσε ο Κύριος εντολή να αγαπούμε τον πλησίον μας σαν τον εαυτό μας και το Θεό πάρα πάνω απ’ όλα; Το κάνουμε όμως αυτό; Δεν κατέχει αντίθετα τη σκέψη μας κυρίως το δικό μας συμφέρον;

Όχι!! Πρέπει να αποκτήσεις την πεποίθηση πώς τίποτε το καλό δεν μπορεί να προέλθει από σένα τον ίδιο. Κι αν ακόμα συμβεί να σου έρθει χωρίς δική σου προσπά­θεια μια καλή σκέψη, τότε γνώριζε το, πώς δεν προέρχε­ται από σένα τον ίδιο, αλλά προέρχεται από την πηγή κάθε αγαθού. Είναι δώρο του ζώντος Θεού. Το ίδιο συμβαίνει και με την πραγματοποίηση της καλής σκέ­ψης. Δεν ενεργείται μια καλή πράξη με τις δικές σου δυνάμεις, άλλα είναι δώρο της Παναγίας Τριάδας.

Ο λειμώνας της καρδιάς

Η νέα ζωή, στην οποία μπήκες, παρομοιάζεται συχνά με το έργο του κηπουρού. Τη γη πού καλλιεργεί την έχει από το Θεό. Του Θεού δώρα είναι και ο σπόρος και η θέρμη του ήλιου και η βροχή και η αύξηση του φυτού. Το έργο όμως της καλλιέργειας είναι δικό του.

Αν θέλει ο κηπουρός να ‘χει μια πλούσια συγκομιδή, πρέπει να δουλεύει συνεχώς· να βοτανίζει, να ποτίζει, να σκάβει. Αλλιώς, ότι φύτεψε απειλείται από πολλούς κινδύνους και είναι δυνατό να μη μαζέψει στο τέλος τίποτε. Ποτέ δεν πρέπει να σταματήσει τη δουλειά. Αντίθετα έχει χρέος ο κηπουρός να ‘ναι άγρυπνος και έτοιμος και για κάθε απρόοπτο. Τελικά όμως ή συγκομιδή θα εξαρτηθεί από τις καιρικές συνθήκες πού ο Θεός θα ρυθμίσει.

Ο κήπος πού έχουμε χρέος να φροντίζουμε γι’ αυτόν και ν’ αγρυπνούμε επάνω του διαρκώς είναι η ίδια η ψυχή μας. Η συγκομιδή είναι η αιώνια ζωή.

Η αιώνια ζωή είναι αιώνια, γιατί είναι έξω από χρόνο και τόπο και εξωτερικές περιστάσεις. Αιώνια ζωή σημαίνει ζωή αληθινής ελευθερίας, σημαίνει ζωή γεμάτη φως, αγάπη και καλοσύνη. Η ζωή αυτή δεν περιορίζεται από κανενός είδους όρια και για αυτό προχωρεί και εκτείνεται προς τα εμπρός χωρίς τελειωμό, χωρίς τέρμα. Είναι μια πνευματική ζωή σε μια πνευματική περιοχή. Είναι μια ατέλειωτη κατάσταση. Η αιώνια ζωή αρχίζει από εδώ, από τούτη τη γη, αλλά δεν έχει τέλος. Καμιά γήινη δύναμη δεν μπορεί να νικήσει τη ζωή αυτή και να την κάνει να πάψει να υπάρχει. Την αιώνια ζωή όμως πρέπει να την αναζητήσουμε όχι έξω από μας και γύρω μας, άλλα μέσα μας, στα βάθη της καρδιάς μας.

Καταπολέμησε τον εαυτό σου, λέει ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος, και ο εχθρός φεύγει τόσο γρήγορα όσο εσύ πλησιάζεις. Εγκαθίδρυσε μέσα σου την ειρήνη και ο ουρανός και η γη θα συνάψουν φιλία μαζί σου. Προσπάθησε με μια συνεχή επίδοση στην πνευματική ζωή να μπεις στον εσώτατο θάλαμο της καρδιάς σου και τότε θα μπορέσεις να ανακαλύψεις τον ουράνιο θάλαμο. Γιατί και οι δύο είναι το ίδιο πράγμα. Μόλις μπεις στον ένα βρίσκεσαι και στους δυο. Τα σκαλοπάτια για τη βασιλεία του ουρανού είναι μέσα σου, κρυμμένα στα βάθη της καρδιάς σου. Ξεφορτώσου τις αμαρτίες σου και τότε θα βρεις μέσα σου τις σκάλες που θα σου επιτρέψουν να ανέβεις πιο ψηλά.

Ο ουράνιος θάλαμος, για τον οποίο μιλάει ό άγιος του Θεού, είναι ή ίδια ή αιώνια ζωή. Ή αιώνια ζωή ονομάζεται και βασιλεία των ουρανών, βασιλεία του Θεού ή απλούστατα Χριστός. Στο τέλος αιώνια ζωή σημαίνει ζωή «εν Χριστώ Ιησού».

Απόσπασμα από το βιβλίο “Ο δρόμος των ασκητών”, του Tito Colliander