Ήταν μεγάλη μορφή ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης;

 

Ήταν μεγάλη μορφή ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης;

Υπάρχουν ορισμένοι Έλληνες οι οποίοι δεν τρέφουν και τόση μεγάλη εκτίμηση στον Άγιο Νικόδημο τον Αγιορείτη. Μέχρι και αγράμματο τον έχουν πει, όπως ένας πανεπιστημιακός δάσκαλος (ονόματα ας μη λέμε), που ανήκει στον ελληνορθόδοξο χώρο. Ωστόσο, ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης δεν έγραψε μόνον πολλά και σημαντικότατα έργα χρήσιμα για την Ορθοδοξία, αλλά και το ευαγγέλιο που διαβάζουμε στον Εσπερινό της Αγάπης κατά την ημέρα της Ανάστασης σε ομηρική γλώσσα (!!!). Αυτό και μόνον, ως γεγονός, δεν μας αρκεί;

Κυριακή του Πάσχα. Εσπερινός. Στη δεξιά σελίδα το Ευαγγέλιο σε ομηρική γλώσσα, έτσι όπως το παράφρασε ο άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης «εις ηρωϊκόν εξάμετρον»!.. («Η ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΣ- ΤΑ ΑΓΙΑ ΠΑΘΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ», Εκδότης ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΣΑΛΙΒΕΡΟΣ)

ΣΗΜΕΡΑ, 14 Ιουλίου,  η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη ενός μεγάλου ιερομονάχου και αγίου τη Ορθοδοξίας, του Νικόδημου του Αγιορείτη!

O Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης είναι  Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας και υπήρξε από τις σημαντικότερες ασκητικές μορφές της σύγχρονης ορθόδοξης χριστιανικής πίστης. Το κατά κόσμον όνομά του ήταν Νικόλαος Καλλιβρούτσης. Θεωρείται ως μια από τις ηγετικές μορφές της κίνησης των Κολλυβάδων Πατέρων, μαζί με τους Μακάριο Νοταρά και Αθανάσιο Πάριο. Η συνεισφορά του υπήρξε πολύπλευρη και αφορούσε ποιμαντικό και συγγραφικό έργο, ενώ είναι και ο συγγραφέας του Πηδαλίου, της Φιλοκαλίας και του Ευεργετινού.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (1749-1809), σύμφωνα με τον μοναχό Θεόκλητο Διονυσιάτη, δεν έγραφεν απλώς. Ούτε του έφθανεν η ικανοποίησις εκ της πίστεως των αληθειών, που έγραφε.

«Το κίνητρον όλου του συγγραφικού του έργου, υπήρξεν ο υπέρτατος νόμος της ζωής της ψυχής: η Αγάπη. Ο θείος Νικόδημος ηγάπα περιπαθώς, διο και έγραφε γλαφυρώς. Δεν έδιδε ξηράς συνταγάς• αι τρέμουσαι οστεώδεις χείρες του, παρεσκεύαζον τα φάρμακα δια την σωτηρίαν των συνανθρώπων του, και η μεγάλη και καθαρά καρδία του εφλέγετο εις την κάμινον της προσευχής, δια να γίνουν λυσιτελή. Ο ιερός πατήρ έζησεν, ήθλησε νομίμως, εφωτίσθη, ηγάπησε και έγραψεν. Ως κοπιών γεωργός, εις το νοητόν του Κυρίου γεώργιον, εγεύετο αυτός πρώτος τον καλλίκαρπον της χάριτος και, ηλλοιωμένος από την θείαν ενέργειαν, τον μετέδιδεν ιεροπρεπώς και εις τους αδελφούς του, διότι ο άγιος Νικόδημος προ παντός ηγάπα, ηγάπα τον Χριστόν και τον πλησίον.»

Εμείς, όμως, σήμερα δεν θα σταθούμε εδώ. Δόξα τω Θεώ υπάρχουν δεκάδες βιογραφικά και άλλα σημειώματα για τον μεγάλο αυτό άγιο της Ορθοδοξίας μας, που μπορεί κανείς να διαβάσει σε διάφορες εγκυκλοπαίδειες, στη Βικιπαίδεια και αλλού. 

Εμείς σήμερα θα σταθούμε σε ένα σημαντικό γεγονός, που μνημονεύουμε σε διάφορα άρθρα ή βιβλία μας. Και έχει να κάνει με την ομηρική γλώσσα στην οποία ο άγιος Νικόδημος έγραψε το Ευαγγέλιο που διαβάζουμε στον Εσπερινό της Αγάπης κατά την ημέρα της Ανάστασης!!

Δεν θα μπούμε πάλι στη διαδικασία να αποδείξουμε εκ νέου ότι, κατά τους ελληνιστικούς χρόνους, υπήρξε μία σημαντική επίδραση της αρχαίας ελληνικής σκέψεως και σοφίας σε όλα τα μήκη και πλάτη της τότε γνωστής γης, λόγω της μεγάλης ελληνικής γλωσσικής διείσδυσης. Είναι επομένως βέβαιο ότι όσοι μιλούσαν την ελληνική γλώσσα – και ιδίως οι λόγιοι- είχαν μία άμεση ή έμμεση σχέση με την αρχαία ελληνική γραμματεία. Το ίδιο και ο Χριστός. Ως άνθρωπος - και όχι ως Θεός, που γνωρίζει τα πάντα- είχε αποκτήσει ελληνική παιδεία.

Ωστόσο, κατά τον Εσπερινόν της Αγάπης, που ως γνωστόν τελείται κατά την ημέραν της Αναστάσεως, η Εκκλησία μας διαβάζει το Ευαγγέλιον σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Κι όπως διαβάζουμε στις παλιές Ιερές Συνόψεις:

«Εν τη Μ. Εκκλησία το Ευαγγέλιον τούτο αναγινώσκεται κατά περιόδους επαναλαμβανομένας υπό του πατριάρχου, ισταμένου εν τω συνθρόνω, των αρχιερέων, των ιερέων και των διακόνων εις διαφόρους γλώσσας. Τούτο γίνεναι εις απάσας τας απανταχού εκκλησίας. Μάλιστα εάν δεν υπάρχωσι πολλοί ιερείς, εφ’ όσον επιτρέπεται, δύνανται, να αναγνώσωσι τούτο και ιδιώται εγγράμματοι και γνώσται κατά το πλείστον των γλωσσών, λόγω του χαρμοσύνου της ημέρας και του σκοπού και του συμβολισμού, ον ενέχει η τοιαύτη του Ευαγγελίου τούτου ανάγνωσις»

Ποιος γνωρίζει, όμως, ότι παλαιότερον το Ευαγγέλιον αυτό του Ιωάννου εδιαβάζετο και εις την ομηρικήν γλώσσαν;

Ο γράφων, λοιπόν, έχει μπροστά του μίαν παλαιάν «ΙΕΡΑΝ ΣΥΝΟΨΙΝ», που φέρει τον τίτλον: «Η ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΣ», αγνώστου χρονολογίας, η οποία φέρει την υπογραφήν του παλιού γνωστού Εκδότου ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΣΑΛΙΒΕΡΟΥ (ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ, Καταστήματα οδός Σταδίου 12 – Φαλήρου 30-32).

Ε, λοιπόν, φίλτατοι!.. Μέσα σ’ αυτό το εκκλησιαστικό κείμενο υπάρχει το Ευαγγέλιο της Αναστάσεως γραμμένο στην ομηρική γλώσσα, που όπως διευκρινίζει ο Εκδότης, το έγραψε το 1801 ο πολυμαθέστατος Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, που ως γνωστόν, έζησε στο Άγιον Όρος. Αυτό και μόνο το γεγονός, ως σημαντική πράξη του Αγίου Νικοδήμου, δεν μας αρκεί;

Με σεβασμό και τιμή

ΑΓΓΕΛΟΣ ΠΑΝ. ΣΑΚΚΕΤΟΣ
Κυριακή, 14 Ιουλίου 2013